Z wyjazdu do
Kruszynian, w czasie którego zgłębialiśmy wiedzę o mieszkających tam Tatarach,
najbardziej podobał mi się spacer po cmentarzu. Mimo wpływów polskich, w
postaci chociażby zdjęć na niektórych pomnikach, miejsce to posiada swoją
wyjątkową inność. Kamienne nagrobki, hojnie otulone śniegową pierzyną, nie
sprawiały wrażenia różniących się czymś więcej niż dwujęzycznością napisów i
symbolem półksiężyca, od tych katolickich. Dopiero oprowadzający zmusił nas do
wytężenia wzroku i zauważenia, że napisy na tablicach znajdują się po drugiej
stronie płyty nagrobnej. Wiąże się to z tatarskim wyobrażeniem sądu
ostatecznego. Oto powstający z grobu będą mieli owe napisy na plecach, co
ułatwić ma aniołom odczytanie imion i nazwisk zbawionych.
O ile łatwiejsze
zadanie stałoby przed badaczem, gdyby mógł „czytać” rozmówcę wprost z jego
pleców. Chociaż częściej zdarza mu się oglądać tył tego, który na wywiad
zgodzić się nie chce i ucieka prędko, by czasami nie narazić się na dłuższą
rozmowę. Bez tych szczególnych umiejętności musimy pogodzić się z faktem, że do
pewnych wiadomości nie będzie nam dane dojść, pewne okażą się nieweryfikowalne.
Jeszcze inni zareagują na badacza, jak na babę jagę z popularnej zabawy dla
dzieci. Gdy tylko przestanie stać do nich plecami będą się starać nie rzucać w
oczy, być mniej interesującymi, czy nawet udawać, że nic nie wiedzą. Ale badacz
też „ma pod górkę”, bo nie każdy w danej miejscowości może się pochwalić
silnymi plecam.
Kaśka Schinkel
*
Rozterki z pogranicza antropologii zaangażowanej
Anglia, Belgia, Włochy; Warszawa,
Poznań, Gdańsk – nasi rozmówcy wskazują na miejsca, gdzie obecnie przebywają
ich najbliżsi, sąsiedzi, znajomi. Trudna sytuacja materialna zmusiła wielu
mieszkańców Sokółki do opuszczenia miasta, do poszukiwania pracy w innych
miejscach, najczęściej za granicą. Firmy, w których do tej pory większość
sokólszczan mogła znaleźć zatrudnienie, zwalniają swoich pracowników.
Mieszkańcy wskazują, że głównym
problemem w mieście jest wysokie bezrobocie. Ciężko im odpowiedzieć na pytanie
jak poradzić sobie z tym problemem w inny sposób niż większość, szczególnie
młodych osób robi teraz – emigruje.
Z drugiej strony sokólszczanie mają
świadomość wysokiej atrakcyjności turystycznej swojego miejsca. Są przekonani,
że turystów przyciąga ich region: piękno krajobrazów, bogactwo walorów
przyrodniczych i antropogenicznych. Czy rozwój turystyki mógłby być
rozwiązaniem problemów ekonomicznych sokólszczan? Czy mieszkańcy byliby
przychylni dla większego ruchu turystycznego? Nasi rozmówcy mówią o sobie, że
są społecznością otwartą, której sprawia
radość każdy gość w mieście.
Czy antropolog mógłby poddawać
mieszkańcom jakieś pomysły na poprawę sytuacji? Rozmówcy mówią nam,
początkującym antropologom, że nawet jeżeli chcą
coś zmieniać, ogólna sytuacja prawno-polityczna w kraju nie do końca im to
umożliwia.
Czy badania, takie jak nasze, mogłyby
zwrócić uwagę rządzących na problemy i potrzeby ludzi – szczególnie żyjących w
małych społecznościach? Anglia, Belgia, Włochy...
Magdalena Chojnacka
*
Wielość
informacji i emocji z dnia dzisiejszego powoduje, że pilnie poszukuję granicy
między tym, czego my oczekujemy od rozmówców, którzy wpuszczają nas w swoją
codzienność, a tym, co oni są gotowi dzielić z nami, ludźmi obecnymi w ich
życiu na jedno popołudnie.
Oktawia
Szreniawa
*
Zmęczenie materiału.
Szalenie ciekawym jest poznawanie coraz to nowych osób, jednak nadmiar w żadnej
postaci nie jest dobry. Lawina informacji, która stoczyła się na mnie dzisiaj,
pogrzebała mnie żywcem. Etyko, gdzie jesteś?
Czy moje przyzwolenie,
by rozmówca sam narzucał tempo i snuł opowieść obok tematu wywiadu, może
być zgubne dla celu badań? Czy za każdym razem, gdy właśnie tak zmięknie nam
serce, zapłaci się za to wielogodzinną i żmudną selekcją transkrybowanego
materiału? Czy kiedy zaufamy metodzie śnieżnej kuli i wpadniemy w sąsiedzką
sieć polecanych nam osób, faktycznie wytrzymamy tempo? Dziś sieć była zbawienna,
ale mam też wrażenie, że dwa długie wywiady pod rząd, to zdecydowanie zbyt
wiele...
Magda Kuriata
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz